Geçen hafta birçok Merkez Bankası faiz kararlarını açıkladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 13’ten yüzde 12’ye indirilmesine karar verdi. Küresel piyasalarda faizlerin artırıldığı bir ortamda, 100 baz puan faiz indiren MB`ının bu kararı ne anlama geliyor? Bu soruya diğer merkez bankalarının faiz kararlarını da değerlendirerek cevap bulalım.
 |
| MB neden faiz indirdi? |
Para Politikası Kurulu (PPK) kararının detaylarını toplantı özeti açıklanınca öğreneceğiz. Cumhurbaşkanı Erdoğan`ının uzun yıllardır savunduğu “Faiz neden, enflasyon sonuçtur.” şeklinde bir tezi var. Fakülte yıllarında da bu konu çok tartışılınca nedensellik analizini yapmıştım. İstatistik verilerini analiz edince çift yönlü nedensellik sonucuna ulaşmıştım. Türkçesi şudur: Hem faiz neden, enflasyon sonuç hem de enflasyon neden, faiz sonuçtur. Biraz daha açalım;
1. Faiz neden, enflasyon sonuçtur. Döngü basittir aslında. Faizleri artırınca üretici bankalardan ya da piyasadan daha yüksek maliyetle borçlanır. Üretim maliyeti artan üreticiler de bunu tüketiciye yansıtır. Fiyatlar genel düzeyinde meydana gelen bu artış, bize enflasyon olarak geri döner. Tüketicinin sepeti daha az dolarken, üretici de karından feragat eder.
2. Enflasyon neden, faiz sonuçtur. Enflasyon artınca alım gücü düşer. Alım gücü düşen bireyler de bunun önüne geçmek için tasarruflarını değerlendirmenin yolunu arar. Ya dövize yönelir ya da altın veya hisse senetlerini alır. Bireylerin genellikle kısa dönemli tasarruflarını korumak amacıyla başvurdukları yöntemlerden biri dövize almaktır. Dövize talep artınca kur yükselir. (Kur: enflasyon farkı ile hesaplanır.)* Temel görevi fiyat istikrarını sağlamak olan merkez bankaları da çeşitli enstrümanlara başvurur. Faizleri enflasyonun üzerinde tutan merkez bankaları, böylece bireylerin alım gücünün düşmesinin önüne geçer. ‘Faiz arttırmak tek başına çözüm müdür?’ sorusu akla gelebilir. Elbette tek başına bir çözüm değildir. Para ve maliye politikasının eş güdümlü uygulanmasıyla başarıya ulaşılabilir. Aksi halde artan döviz fiyatları A`dan Z`ye her şeye zam olarak yansır. Şu anda yaşadığımız pahalılığın nedeni de tam olarak budur. https://kalegundem.com/
Yazının tamamını okumak için aşağıdaki linke tıklayınız.
Kale Gündem Gazetesi